چکیده : به گفته کارشناسان، اگر دولت بخواهد قیمت هر لیتر بنزین را حتی تا سقف بازارهای منطقه‌ای همچون فوب خلیج فارس هم افزایش دهد، باید به دنبال سناریوهای قیمتی کمتر از 1400 تومان برود، چراکه کیفیت این نوع سوخت در مقایسه با محموله‌های بنزین صادراتی در فوب خلیخ فارس به مراتب در جایگاه پایانی‌تری قرار دارد....
سناریوهای افزایش قیمت بنزین داستان تازه‌ای نیست. همیشه یکی از مهم‌ترین بحث‌های اقتصادی کشور، افزایش قیمت حامل‌های انرژی بوده و همزمان نگرانی از بار تورمی که در جامعه ایجاد شود دغدغه مردان اقتصادی دولت بوده است. با اینکه بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها قیمت حامل‌های انرژی از جمله بنزین تغییری نکرده اما امسال پس از آنکه دولت در لایحه بودجه پیشنهادی ۹۳ قیمت بنزین را مسکوت نگه داشت دوباره زمزمه‌های افزایش قیمت بنزین از گوشه و کنار محافل اقتصادی شنیده شد.
دولت یازدهم از ابتدای به روی کار آمدن خود همواره از اینکه جلوی رشد تورم و افزایش گرانی را گرفته، سخن رانده و البته آمار تورمی در جامعه هم خبر از کاهش تورم می‌دهند اما همین مسکوت گذاشتن قیمت بنزین در بودجه ۹۳، به اعتقاد برخی یعنی شروع شیب افزایش قیمت بنزین!
سناریوهای متفاوت
از روزی که بودجه ۹۳ تقدیم مجلس شد سناریوهای مختلفی درباره افزایش قیمت بنزین مطرح شده نمایندگان مجلس قیمت بالای ۳۰ تا ۴۵ درصد را قطعی دانستند وکمیسیون تلفیق افزایش ۳۳ درصدی را اعلام کرد. دولتی‌ها هم که با مسکوت نگه داشتن قیمت بنزین در لایحه بودجه ۹۳ منتظر تصمیم مجلس بودند عکس‌العملی به مجلسیان نشان ندادند. گمانه‌زنی‌ها همچنان ادامه دارد. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز با طرح اینکه قیمت بنزین باید بالای ۸۰ درصد گران شود همه را شوکه کرد.
تاکنون سناریوهای ۲۰، ۲۵ و ۴۰ درصدی برای افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی به‌ویژه برای بنزین و گازوئیل مطرح شده که در صورت افزایش ۲۵ درصدی بهای هر لیتر بنزین نیمه یارانه‌ای معمولی به ۵۰۰ تومان و افزایش ۴۰ درصدی بهای هر لیتر بنزین معمولی آزاد به حدود هزار تومان افزایش می‌یابد. داستان‌های مختلف قیمتی از بالای ۱۰۰۰تومان گرفته تا ۱۸۰۰تومان برای هر لیتر بنزین به عنوان پرطرفدارترین فرآورده نفتی کشور از سوی دولت برای سال ۹۳ و در قالب اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها تعریف شده اما برخی به بنزین ۳هزار تومانی نیز اشاره کردند! با این روایات دولت تصمیم دارد گرانی بنزین را با فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها همراه کند اما در بهمن ماه امسال نمایندگان مجلس به ماده لایحه افزایش قیمت بنزین پیش از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها رای مثبت دادند و قرار شد قیمت هر یک لیتر فرآورده نفتی ۵ درصد افزایش پیداکند.
براساس این مصوبه، وزارت نفت از طریق شرکت دولتی تابعه ذیربط مکلف شد، پنج درصد به قیمت هرلیتر فرآورده نفتی، به عنوان عوارض افزایش دهد. با تصویب این لایحه در خانه ملت، بهای هر لیتر بنزین ۴۰۰ تومانی با افزایش ۵ درصد و در قالب عوارض مصرف سال آینده به ۴۲۰ تومان و قیمت هر لیتر بنزین آزاد معمولی به ۷۳۵ تومان افزایش یافته است.
از سوی دیگر در صورت اجرای فاز دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها با احتساب قیمت‌های جدید هم باید ۵ درصد به عنوان عوارض به افزایش بار مالی خرید هر لیتر فرآورده نفتی افزود: به عنوان نمونه اگر سال آینده قیمت هر لیتر بنزین ۱۰۰۰ تومان شود معادل ۵ درصد یعنی ۵۰ تومان دیگر به هزینه خرید یک لیتر بنزین افزوده خواهد شد. با تصویب این لایحه پیشنهادی وزارت نفت در مجلس هم قیمت هر لیتر گازوئیل یارانه‌ای از ۱۵۰ تومان فعلی به ۱۵۷۵ریال و بهای هر لیتر گازوئیل آزاد از ۳۵۰ تومان فعلی به ۳۶۷۵ ریال برای سال ۱۳۹۳ افزایش یافته است.
دولتی‌ها با افزایش قیمت موافق‌اند!
بیژن زنگنه، وزیرنفت از روزی که سکان هدایت وزارتخانه متبوعش را در دست گرفت، از معدود اعضای کابینه دولت بود که بیش از آنکه به اصلاح و افزایش قیمت بنزین اعتقاد داشته باشد، به اصلاح کیفیت و افزایش راندمان مصرف سوخت در خودروهای داخلی تاکید کرد و گفت: اگر قرار است قیمت بنزین واقعی شود باید امکان تولید خودروهای کم مصرف در داخل و یا امکان واردات خودروی کم مصرف فراهم شود.
با این وجود، بعد از مدتی نظر زنگنه نیز عوض شد و درآخرین سخنانش با افزایش قیمت بنزین مخالفتی نکرده وگفت: در صورتی با افزایش قیمت بنزین موافقم که در زمینه افزایش کیفیت مصرف سوخت خودرو هم اقدامات خوبی انجام گیرد و مصرف سوخت خودروها کاهش یابد.
وی معتقد است: با تصمیم مشترک مجلس شورای اسلامی و وزارت نفت احتمال افزایش قیمت بنزین از سال آینده وجود دارد.
وزیر نفت با تاکید بر اینکه برای نمونه اگر قیمت هر لیتر بنزین به ۳۰۰۰ تومان افزایش یابد در کنار بنزین گران، باید خودرو کم مصرف و ارزان هم تولید و عرضه شود، تصریح کرد: اگر کیفیت خودروها افزایش و مصرف سوخت بنزین و گازوئیل آنها کاهش یابد، شهروندان پول کمتری برای بنزین پرداخت می‌کنند. علاوه بر زنگنه ظاهرا همه دولتی‌ها با افزایش قیمت بنزین موافق اند.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور در همین زمینه گفت: شیب افزایش قیمت‌ها در مورد برق، گاز و گازوئیل «ملایم» و در مورد بنزین «تندتر» خواهد بود.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد نیز از افزایش قطعی قیمت سوخت، بنزین و گازوئیل در اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها خبر داده و تاکید کرد: هم اکنون سناریوهای افزایش قیمت سوخت در مرحله بررسی قرار دارد. وی افزود: در قانون هدفمندی یارانه‌ها پیش‌بینی شده است که قیمت حامل‌های انرژی اصلاح شود و بر این اساس، افزایش قیمت در فاز دوم رخ خواهد داد، چراکه قیمت فعلی حامل‌های انرژی منجر به کاهش مصرف نشده و آلودگی هوا نیز به خوبی این را نشان می‌دهد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: طی یک برنامه ۵ ساله به سمت قیمت جهانی و منطقه‌ای حرکت خواهیم کرد و این یک حکم قانونی است ولی باید به گونه‌ای این افزایش قیمت صورت گیرد که حداکثر منافع ممکن در کشور حادث شده و حداقل زیان برای اقشار مختلف مردم صورت گیرد. عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز افزایش سهم گازوئیل در سبد سوخت خودروها، توسعه صنعت سی.ان.جی و اصلاح قیمت را سه سناریوی در دست اجرای دولت برای مدیریت و مهار مصرف بنزین اعلام کرد.
همینطور ناصر رئیسی‌فرد، رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت کشور با ارائه دو پیشنهاد جدید جایگاه‌داران سوخت به دولت خواستار لغو سهمیه‌بندی و عرضه تک نرخی بنزین به‌منظور کاهش فساد در جایگاه‌ها شد. از طرفی وزارت نفت تصمیم دارد با اجرای طرحی جدید در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، انواع سوخت را متناسب با کیفیت‌های مختلف با قیمت‌های متنوع عرضه کند و این به معنی افزایش قیمت سوخت به دلیل ارتقای کیفیت آن است. بر این اساس با ارتقای عدد اکتان بنزین به بیش از ۹۰، بهای این محصول نفتی هم افزایش می‌یابد که در این صورت قطعا بهای بنزین عرضه شده بیش از هزار تومان به ازای هر لیتر خواهد شد.
شیب ناگهانی گرانی بنزین
دولت قبل تصمیم داشت پس از اجرای فاز اول قانون هدفمندی یارانه‌ها در اواخر آذر ۸۹، قیمت بنزین و گازوئیل را مطابق با یک شیب ملایم پنج ساله و افزایش منطقی پشت سر گذاشته تا در نهایت قیمت فرآورده‌های نفتی به قیمت‌های جهانی و منطقه‌ای برسد. با این وجود، در طول سه سال گذشته تاکنون بنزین هیچگونه افزایشی را تجربه نکرده است و از این رو گمانه‌زنی‌ها نشان می‌دهد در صورتی که دولت طبق قانون عمل کند، باید در سال‌های ۹۳ و ۹۴ بهای این فرآورده نفتی را به نحوی افزایش دهد که به قیمت‌های جهانی و منطقه‌ای نزدیک شود.
در شرایط فعلی بهای هر لیتر بنزین در بازار فوب خلیج فارس حدود ۵۰ سنت و معادل ۱۵۰۰ تومان (براساس دلار ۳۰۰۰ تومانی) است که کاهش ترکیبات گوگردی، مواد آروماتیکی، افزایش عدد اکتان به بیش از ۹۰ و حذف اکتان‌افزاهای شیمیایی و آلاینده‌ای همچون MTBE و MMT از مهم‌ترین ویژگی‌های بنزین در بازارهای منطقه‌ای است.
از طرفی با توجه به استانداردهای یک لیتر بنزین در بازار فوب خلیج فارس، قطعا باید بهای بنزین ایران که در مجتمع‌های پتروشیمی با ترکیبی از مواد آروماتیک و حلقوی تولید شده و یا در پالایشگاه‌های نفت مواد اکتان افزای شیمیایی و آلاینده همچون MTBE و MMT به آن اضافه می‌شود، کمتر باشد.
به گفته کارشناسان، اگر دولت بخواهد قیمت هر لیتر بنزین را حتی تا سقف بازارهای منطقه‌ای همچون فوب خلیج فارس هم افزایش دهد، باید به دنبال سناریوهای قیمتی کمتر از ۱۴۰۰ تومان برود، چراکه کیفیت این نوع سوخت در مقایسه با محموله‌های بنزین صادراتی در فوب خلیخ فارس به مراتب در جایگاه پایانی‌تری قرار دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر